دریافت فایل صوتی از اینجا
بی شک آرزوی هر پدر و مادری موفقیت پایدار و رو به رشد فرزندشان است و در این راه حاضرند تا حد امکان هزینه کنند. نمونه آن رونق روزافزون کلاسهای کمک درسی و آمادگی کنکور و هزینه های بالای مدارس غیرانتفاعی و خصوصی است. اما آنچه شاید کمتر بدان توجه می شود، سایر عواملی است که در موفقیت و سلامتی آتی کودکان دخالت دارند و در مدرسه یا دانشگاه یا آموخته نمی شوند یا آنکه در رشته هایی خاص و بصورت موردی بر آنها تاکید می شود. مثل مدیریت زمان، مدیریت مالی، جرات ورزی، مدیریت استرس و .... ایده اولیه این مطلب را از مقاله ای گرفتم که سالها پیش در جایی خواندم و متاسفانه فقط بخشی از عنوانین آنرا به خاطر دارم و نتواستم اصل مطلب را پیدا کنم. بهرحال من 19 مهارت را فهرست کرده ام که باید تا پیش از مستقل شدن کودکان از خانواده به آنها آموخت. نکته مهم این است که برای آموختن بسیاری از این مهارتها، لازم است ابتدا پدر و مادر خود آنها را فرا بگیرند. زیرا نخست آنکه بسیاری از پیچیدگیهای یک موضوع خصوصاً درباره مهارتها که دانش اجرایی و عملی هستند، تنها در زمان انجام آنها درک می شوند (Learning by Doing). و دوم اینکه بخش قابل توجهی از یادگیری کودکان از طریق الگوبرداری از والدین و افراد مهم صورت می گیرد. نکته دیگر این است که مهارتهای مورد بحث جدای از اصول اخلاقی و تربیتی است که والدین باید در پرورش فرزندان خود بکار گیرند و به نوعی فقط عوامل موفقیت به شمار می آیند. این مهارتهای مهم از نظر من اینها هستند:
1- مهارت اول: مدیریت زمان: یعنی اینکه به فرزند خود بیاموزیم چگونه از زمانی که در اختیار دارد، بیشتر بهره و فایده را ببرد. برای دستیابی به این هدف کودک لازم است مفاهیم زیر را بیاموزد:
- اولویت بندی (Prioritizing): اولویت بندی بدین معناست که کودک از میان انبوه گزینه های پیش رو، ابتدا کارهایی را انجام دهد که واقعاً لازم هستند. در این زمینه ماتریس کارهای فوری-مهم می تواند کارگشا باشد. در این روش همه کارها در چهار دسته، گروه بندی می شوند: فوری-مهم، فوری-غیرمهم، غیرفوری-مهم و در نهایت غیرفوری-غیرمهم. کارهای فوری-مهم کارهایی هستند که باید به سرعت انجام شوند و ممکن است پیش بینی شده یا پیش بینی نشده باشند. کارهای فوری-غیرمهم بهتر است سریعاً به دیگران واگذار شوند تا بوسیله آنها انجام شوند. کارهای غیرفوری-مهم کارهای زیرساختی هستند که معمولاً وقت و انرژی بیشتری طلب می کنند. بهتر است برای انجام این دسته کارها، زمانی از روز را اختصاص دهیم و همچنین بهتر است آنها را در مشارکت با دیگران انجام دهیم. کارهای دسته چهارم یعنی غیرفوری-غیرمهم را کنار می گذاریم.
- زمانبندی (Scheduling): برای زمانبندی نیاز است فرزند شما بداند که هر فعالیت چقدر زمان می برد و این فعالیت چگونه به کارهای دیگر وابسته است. گاهی خروجی یک کار ورودی مرحله بعدی محسوب می شود . بنابراین تا زمانی که فعالیت اولی پایان نیابد، نمی توان فعالیت دومی را آغاز کرد. به عنوان مثال ابتدا باید میوه خریداری شود، سپس شسته شود. اما گاهی دو فعالیت را می توان همزمان انجام داد. مثلاً می توان تخم مرغ را برای آبپز شدن در ظرف قرار داد و در همان زمان سالاد را آماده کرد.
- خرد کردن کارها (Work Breakdown): برای آنکه اولویت بندی و زمانبندی کارها با دقت کافی انجام شود، فرزند شما باید یاد بگیرد چگونه کارها را به اجزای کوچکتر خرد کند. این کار همچنین کمک می کند، کودک واقعاً مراحل انجام یک کار را بفهمد و پیش از شروع کار درباره آن یک درک کلی داشته باشد.
- کار تیمی و تقسیم کار: بسیاری از کارهایی که در حیطه خانواده وجود دارد، کارهایی است که نیازمند مشارکت دو یا چند عضو خانواده است. تقسیم کار به ما کمک می کند که آنها را در زمان مناسب و زمانبندی شده به انجام برسانیم. همچنین کودک با انجام کار مشارکتی و آموختن مفهوم تقسیم کار، برای حضور موثر در اجتماع و محیط شغلی آماده می شود.
- استفاده از زمانهای مرده: متاسفانه در کشور ما زمانهای تلف شده زیادی وجود دارد که معمولاً از آنها استفاده نمی شود. به کودک خود یاد دهید این زمانها را شناسایی و از آنها در بطور موثر استفاده کند. در تاکسی و اتوبوس می توان کتاب خواند یا به کتابهای صوتی گوش داد. می توان برنامه ریزی روزانه را در راه مدرسه انجام داد و ...
-
حساس بودن به زمان قرار
ملاقات: نکته دیگری که درباره زمان وجود دارد این است که ما باید فرزند خود را به
گونه ای پرورش دهیم که به زمانهای سررسید فعالیت یا قرار ملاقات حساس بوده و در
جهت آن برنامه ریزی نمایند. این مهم تاثیر به سزایی در آینده اجتماعی و شغلی فزند
ما بر جای خواهد گذاشت.
در قسمت بعد درباره مهارت دوم یعنی مدیریت مالی صحبت خواهیم کرد.
مطالب مرتبط:
آنچه کودکان در مدرسه نمی آموزند (قسمت دوم)
آنچه کودکان در مدرسه نمی آموزند (قسمت سوم)
