امروز می خواهیم درباره انتقال سیناپسی صحبت کنیم. بیشتر ارتباط بین نورونها در ساختار مخصوصی به نام سیناپس اتفاق می افتد. سیناپس فضایی است که دو نورون آنقدر به هم نزدیک شده اند که سیگنالهای شیمیایی می توانند از یکی به دیگری منتقل شوند. در واقع نورونها کاملا به هم متصل نیستند بلکه با فضایی میکروسکوپی به نام شکاف سیناپسی (Synaptic Cleft) از هم جدا می شوند. عرض این شکاف حدود 40 نانومتر است. برای مقایسه بد نیست بدانید ضخامت موی معمولی انسان حدود 75 هزار نانومتر است.
نورونی که سیگنال را ارسال می کند، نورون پیش سیناپسی و نورونی که که سیگنال را دریافت می کند، نورون پس سیناپسی نام دارند. در نورون پیش سیناپسی سیگنالهایی شیمیایی وجود دارد که انتقال دهنده عصبی نامیده می شوند که در بسته های کوچکی به نام کیسه (Vesicle) قرار دارند. در کیسه حاوی هزاران مولکول انتقال دهنده عصبی است. وقتی که نورون پیش سیناپسی با بوسیله پتانسیل عمل تحریک می شود، کیسه ها با غشا پیش سیناپسی برخورد می کنند و محتویات آنها در شکاف سیناپسی آزاد می شود.
در
شکاف سیناپسی، انتقال دهنده های عصبی با گیرنده های موجود در غشای پس سیناپسی
تعامل می کنند. آنها به گیرنده می چسبند و می توانند احتمال فعال شدن نوورن پس
سیناپسی و شلیک پتانسیل عمل را بالا برده یا برعکس آنرا پایین بیاورند.
مرحله بعدی این است که مولکولهای انتقال دهنده عصبی از شکاف سیناپسی پاکسازی شوند. این کار از سه طریق صورت می گیرد:
- بعضی از آنها به سادگی بوسیله پروسه ای که تخلیه نامیده می شود، پاکسازی می شوند.
- در برخی موارد انتقال دهنده های عصبی در پروسه ای به نام بازجذب (Reuptake) به نورون پیش سیناپسی باز می گردند و دوباره توسط نورون پیش سیناپسی بازیاقت و بسته بندی شده و آماده مصرف می شوند.
- در برخی موارد نیز آنزیمها، انتقال دهنده های عصبی را در هم می شکنند و سپس اجزای حاصله می توانند دوباره به نورون پیش سیناپسی بازگردانده شوند تا انتقال دهنده های بیشتری بسازند.
منبع: +
